A J 18,31 znasz (nie pytam już nawet o źródła rzymskie)? Być może Rzymianie dopuszczali od czasu do czasu samosąd, jak na Szczepanie, ale za żadne przestępstwo kary śmierci nie wymierzali, gdyż nie było to naówczas lege artis. Potrzebowali zatwierdzenia wyroku przez prokuratora rzymskiego Judei.
Kto nie wymierzał za żadne przestępstwo kary śmierci? Rzymianie, czy Żydzi? Bo wybacz, ale tak zbudowałeś zdanie, żem deczko confuse.
Na Żywocie Bryana chcesz się opierać? Szczepana kamienowano za Pana Jezusa, a nie za wypowiedzenie Imienia, którego był nie wypowiedział, a tylko PNŚ tak przekłada.
Gdyby poszło o Pana Jezusa skończyłoby się to tak...
(Dzieje 4:18 NWT)
18. Wówczas wezwali ich i przykazali im, żeby się nigdzie nie wypowiadali ani nie nauczali z powoływaniem się na imię Jezusa.
...a że poszło o co innego...
(Dzieje 6:9-11 NWT)
9. Lecz powstali pewni ludzie z tak zwanej Synagogi Wyzwoleńców i spośród Cyrenejczyków, i Aleksandryjczyków oraz z Cylicji i Azji, aby toczyć spór ze Szczepanem,
10. nie mogli jednak sprostać mądrości i duchowi, z którym mówił.
11. Wtedy potajemnie skłonili pewnych mężów, żeby powiedzieli: „Usłyszeliśmy, jak wypowiadał
bluźniercze słowa przeciw Mojżeszowi i
Bogu”.
...no to i skończyło się inaczej i nawet nie było potrzebne zatwierdzenie wyroku przez prokuratora rzymskiego Judei.
Bo Strażnica i PNŚ tak naucza? Może było szczątkowo znane, ale nie powszechnie używane. Mówiłem tylko, że nie byóło znane w czasach masoretów.
"
Szczątkowo znane"?
Cytat:
http://comeandhear.com/zarah/zarah_18.html"
pronounced the Name in its full spelling. But how could he do so? Have we not learnt: The following have no portion in the world to come: He who says that the Torah is not from Heaven, or that the resurrection of the dead is not taught in the Torah. Abba Saul says: Also he who pronounces the Name in its full spelling? — He did it in the course of practising, as we have learnt: Thou shalt not learn to do after the abominations of those nations, but thou mayest learn [about them] in order to understand and to teach. Why then was he punished? — Because he was pronouncing the Name in public."
("Talmud - Traktat Abodah Zarah, folio 18a")
Więc nie czarujmy się może, że Imię było znane tylko szczątkowo. Było znane "
in full spelling" i byli tacy, co wypowiadali je "
in public". Czy zatem znali je również masoreci? Bez wątpienia. A jeśli oni, to i w I w. było znane.
Cytat ów nic w tej kwestii nie wyjaśnia. Dalej HU czytane jako HI jest obok Tetragramu klasycznym przykładem qere perpetuum.
Ja nie przeczę przecież, że jest to przykład
qere perpetuum. Ja tylko uważam, że niczym nie różni się on od pozostałych tego typu przykładów, gdzie tetragram jest wśród nich ewenementem.
Cytat:
"
(...) in all the other instances of Qere-Ketiv, the word which is read differently than the way it is written is marked by a circle in the biblical manuscripts. The circle refers the reader to a marginal note that says "read it such and such". So in the instance of the name we would expect there to be a circle over the word YHVH with a marginal note instructing us "read it Adonai" But no such note exists! YHVH appears 6828 times in the Hebrew text of Scripture but it is never identified as a Qere-Ketiv by either a scribal circle or a marginal note. In response to this scholars insist that YHVH is a so-called Qere Perpetuum. They claim that when a word is always read differently than the way it is written the scribal note is omitted. Now it is true that in such instances that the scribal note is sometimes left out. But in the other instances of Qere Perpetuum the scribal note appears sometimes and is omitted other times for brevity. Yet nowhere in Scripture is there an instance of Qere Perpetuum in which the word written one way but read another way always lacks a scribal note. If we were to apply the Qere Perpetuum rule to YHVH it would be unique in this class of Qere-Ketiv since it never has a scribal note saying "read it Adonai", not once in the 6828 times the word appears."
("The Pronunciation of the Name" by Nehemia Gordon)
Innymi słowy twój przykład pośród ok. 2000 różnych manuskryptów masoreckich znajdzie przynajmniej jedno wspomnienie o tym na masorze, ale w przypadku tetragramu nie ma o tym nigdzie.
Ponadto oświadczam Ci, oraz wszem i wobec, że pisałem do profesorów Biblii (tak się nazywają) z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie i odpisało mi pięciu (w tym Tov) i twierdzą, że samogłoski pod JHWH są od Adonay. Podałem im książki naukowe, na których się opierasz. Jeden z nich, prof. Menahem Kister, tak to skomentował: "Adonay" indeed replaces the tetragrammaton from the Second Temple period until these [tutaj mówi o czasach masoretów] days. I wouldn't rely on internet information in which no references are given, and even ten I would check the references.
Myślę, że Tov, jeden pośród nich, czegoś podobnego ci nie napisał, bo wie, że Gordon ma kilka książek za sobą i podaje przypisy, których sporą częścią są źródła. Podobnie u Gertouxa. A to, że mi wygodniej wklejać z opracowania internetowego...
Wiesz co, ja jestem mniej zdziwiony sprawą z Tetragramem niż HU (on) jako HI (ona). Bo każdy wie, że Żydzi tego imienia nie wymawiają. Jak się uczy hebrajskiego, to widzi samogłoski od Adonay i mu wszystko się zlepia w jedną całość. Ale po co słowo ona oddawać przez on? To mnie bardziej dziwi.
A ja wręcz przeciwnie.
Oczywiście, że nie jest. Podałem go tylko dlatego, żeby Ci uzmysłowić, że masoreci porobili masę błędów i nie są konsekwentni, jak to suponujesz. Przykładów jest mnóstwo. W popełnianiu tego błędu też nie są konsekwentni, bo skąd JEHOWI i JEHWA obok JEHOWA?
Ano od Elohim. Kwestia tylko...
Cytat:
"
Where Adonai occurs with the Tetragrammaton, the latter is read (Qere) Elohim, as e. g. אדני יהוה Gen. 15:2, etc. See BOB s. v. אדני יהוה."
(Robert Gordis "The Biblical Text in the Making: A Study of the Kethib-Qere" - przypis s.30)
Przykłady te są zgodne z twierdzeniem z tego diagramu, który już dobrze znamy: "
Wokalizacja, gdy tetragram stoi za lub przed Adonai". Jednak jest szereg tekstów, gdzie Adonaj stoją zarówno przed, jak i za tetragramem i mają ten sam błąd ortograficzny z hateph. Innymi słowy można pisać poprawnie? Można. Ale jeśli już piszemy z bykiem aż tak konsekwentnie, no to dlaczego nie piszemy tego w drugim przypadku? Bo...
Cytat:
https://swiadkowiejehowywpolsce.org/biblia-dyskusje/od-kiedy-forma-jehowa-jest-krytykowana-przez-biblistow/msg90650/#msg90650Gorszyciel"
hatephy nie występują pod spółgłoskami niegardłowymi"
...?
Powód może być zupełnie inny. Tetragram (nie mylmy z formą skróconą) nigdy nie wymawiano J
aH... tylko J
eH. Skoro talmudyczni Żydzi wiedzieli jak "
pronounces the Name in full spelling" no to zarzut, że masoreci nigdy nie samogłoskowali w formie JaH było by podstawą do tezy, że byli idiotami. A jednak tych idiotów dzisiaj uważa się za mędrców, którzy w takie imiona jak:
"J
eh
oadah, J
eh
oaddan, J
eh
oahaz, J
eh
oash, J
eh
ohanan, J
eh
ojachin, J
eh
ojada, J
eh
ojakim, J
eh
ojarib, J
eh
onadab, J
eh
onathan, J
eh
oram, J
eh
oshaphat, J
eh
osheba, J
eh
oshua, J
eh
ozabad, J
eh
ozadak.
", wstawiali właśnie takie samogłoski, a nie inne.
Ja też podejrzewałem, że Strażnica cytuje Geseniusa jak mówi "Gesenius". A cytuje nie wiadomo skąd i kogo, bo na pewno nie z tego dzieła Geseniusa, co podała w nawiasie.
No, to sobie już w jakiś sposób wyjaśniliśmy.
Swoją? Oni od 500 lub więcej lat mówili po aramejsku. Stworzyli sobie własną notację i starali się być konsekwentni. Dali hateph segol, żeby czytający na bank załapał, że ma czytać Elohim, bo zazwyczaj czytał Adonay. Gdyby dali samą szewa przeczytałby Adonay, bo notacja byłaby niemal identyczna i mogłoby mu się pomylić. Hateph pod jod jest błędem i zrobili tak tylko kilka razy.
Biorąc pod uwagę, że masoretów datuje się na VI w. n.e., a Bar Kokhba pisze do swych generałów list wciąż po hebrajsku (II w. n. e.) pokazuje, że owe"
500 lat", to co najmniej lekka przesada. Jeśli do tego dołożymy Misznę, spisaną po hebrajsku, oraz oskarżenia Talmudu o wymawianie Imienia "
in full spelling"... No to oni po hebrajsku znali tylko Imię w "
full spelling"? Notacja masorecka pokazuje, że notacji wynika z tego, co dobrze znali, w tym Imię w "
full spelling".
Ponadto hateph segol nie zmienia wymowy a hateph patah już tak. Hateph patah nigdy pod jod nie występuje.
Brawo!
Samogłoski hebrajskie, jak się w słowie zmienia liczba sylab, ulegają wzdłużeniom i redukcjom. Nic to nie mówi o pierwotnej wokalizacji.
A jak wydłużyłyby się owe samogłoski w dwóch pierwszych sylabach imienia zaczynającego się na JeHo? Aż do "Alice in wonderland"?
Zazwyczaj jest Adonay. Dziwnym zbiegiem okliczności masoreci zmieniają wokalizację na tę, o której uczeni mówią, że od Elohim pochodzi, kiedy Tetragram występuje po lub przed Adonay. Może dlatego, żeby nie przeczytać bez sensu Adonay Adonay?
A dlaczego nie czytają Elohim, gdy tetragram występuje bez Adonai? Zbieg okoliczności?
Masz imiona z "Jeho", z "-jah", "Jehu" czu "Jahu".
Może coś przeoczyłem, ale czy możesz wskazać werset, gdzie imię kogoś zaczyna się od JaH? Z takim skrótem to spotykamy na końcu, a nie na początku.
Cytat:
"
Many Hebrew names incorporate part of the divine name as part of a compound name. For example, Yehoshua (Joshua) means "YHVH saves" while Yeshayahu (Isaiah) also means "YHVH saves". We can see that the divine name when incorporated into other names is Yeho- when it appears at the beginning of a name and -yahu at the end of the name."
("The Pronunciation of the Name" by Nehemia Gordon)
Innymi słowy mówiąc...
Cytat:
https://swiadkowiejehowywpolsce.org/biblia-dyskusje/od-kiedy-forma-jehowa-jest-krytykowana-przez-biblistow/msg90913/#msg90913Gorszyciel"
Skoro forma Tetragramu zaczynająca się na Jah jest niemożliwa, to czemu skrócone Imię Boże brzmi właśnie Jah?"
...forma skrócona...
Cytat:
https://swiadkowiejehowywpolsce.org/biblia-dyskusje/od-kiedy-forma-jehowa-jest-krytykowana-przez-biblistow/msg90084/#msg90084Gorszyciel"
wiele innych przykładów w Biblii znajdziesz, gdzie forma skrócona - JAH - jest normalnie zwokalizowana już w starożytności. To był jeden z ważnych argumentów za wokalizacją Jah(we)."
...będąc argumentem za J
ahwe jest argumentem błędnym. To tak jakby używać powiedzmy skrótu od T
usia, pierwszej i ostatniej litery (T
a), i wnioskować, że poprawna wokalizacja zaczyna się na T
a...
