Czyli?* Proszę objaśnij to szerzej
Przepraszam Was, bo się nie znam na hebrajskim, ale co ma wspólnego połączenie samogłosek ze słów Adonai, Elohim i tetragramu JHWH z odczytaniem tekstu hebrajskiego?
Imię Boże posiada postać YHWH. Ponieważ składają się na nią 4 spółgłoski: y - jod, h - he, w - waw, h - he (w jęz. hebrajskim pisze się i czyta od strony prawej do lewej), tak zapisane imię Boże jest określane słowem „tetragram” (z jęz. greckiego tetragrammaton; tetra - człon słów greckich wyrażający poczwórność, odpowiadający polskiemu „cztero-”, gramma - litera). W tekście Biblii Hebrajskiej, jak skrupulatnie policzono, tetragram pojawia się 6828 razy.
Alfabet hebrajski jest alfabetem spółgłoskowym, czyli - w odróżnieniu od naszego i pokrewnych mu alfabetów - nie zawiera liter oznaczających samogłoski. Teoretycznie więc, chcąc przeczytać „tylko to, co jest napisane”, zapis spółgłoskowy tetragramu YHWH (jod, he, waw, he) należałoby czytać JHWH. Nie jest to jednak z pewnością właściwy sposób czytania. Bowiem wyrazy i zdania języka mówionego oczywiście nie mogą składać się jedynie ze spółgłosek: potrzebne są także samogłoski. W mówionym języku hebrajskim, odczytując tekst zapisany znakami spółgłoskowymi, „brakujące” samogłoski dodawano automatycznie. Problem w tym, że nie posiadamy w tym języku pełnego zapisu (zawierającego spółgłoski i samogłoski) imienia Bożego.
Skoro trudno ustalić brzmienie Bożego imienia pozostając na terenie samej tylko hebrajszczyzny z jej zapisem spółgłoskowym, warto po pomoc zwrócić się ku grece. Istnieją bowiem starożytne rękopisy biblijne w języku greckim (posiadającym w swym alfabecie, jak wiadomo, zarówno znaki spółgłosek jak i samogłosek), które transliterują imię Boga Izraela jako Jabe lub Jaoue. Występujące w tych transliteracjach samogłoski a - e jednoznacznie przemawiają za wymową imienia Bożego jako Jahwe.
Natomiast brzmienie w wersji „Jehowa” powstało w wyniku błędu. Otóż poczynając od VIII w. po Chrystusie zaczęły się rozwijać w Palestynie szkoły rabinackie, w których działali tzw. masoreci („przekaziciele tradycji”; od hebr. słowa masora - tradycja). Opracowali oni, w trosce o ujednolicenie brzmienia tekstu biblijnego, system znaków w formie kombinacji kropek i kresek, umieszczanych pod lub nad literami (spółgłoskami) hebrajskimi, a oznaczających samogłoski. Używany do dziś w drukowanych wydaniach Biblii Hebrajskiej system tyberiadzki wokalizacji został uznany za oficjalny w X w. po Chrystusie. W tym czasie (od kilkunastu(!) już wieków, począwszy od powrotu z niewoli babilońskiej w VI w. przed Chrystusem) imię Boże w ogóle nie było wymawiane. Powodem była wielka cześć dla tego imienia i obawa przed przekroczeniem drugiego przykazania Dekalogu: „Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy” (Wj 20,7). Dlatego właściwe imię Boże zastępowano przy czytaniu na głos, na przykład w synagodze, słowem Adonaj („Pan”, dokładniej „mój Pan”). Aby zaznaczyć konieczność tej zamiany, w rękopisach biblijnych przy spółgłoskach imienia Bożego hwhy (JHWH) umieszczano samogłoski pochodzące ze słowa Adonaj. Z powodu hebrajskich reguł fonetycznych, pierwszą samogłoskę „a” zmieniono na „e”.
Dopiero w XIII w. średniowieczna tradycja chrześcijańska mylnie połączyła elementy dwóch odrębnych wyrazów:
1) spółgłoski j-h-w-h wzięte z tetragramu,
2) samogłoski e-o-a wywodzące się z jego ekwiwalentu Adonaj,
dając w ten sposób początek wymowie imienia Bożego w wersji „Jehowa”. Stąd znaleźć ją można w niektórych ówczesnych i późniejszych wydaniach Biblii. Jednak w języku hebrajskim takie brzmienie nigdy nie istniało i nigdy też nie było używane jako imię Boga. Nie wywodzi się ono z natchnionego tekstu Pisma Świętego.
Jeszcze jest kwestia staro-hebrajskiego gdzie podobno spółgłoski istniały (JHWH - czyta się JEVE lub JAVE) i hebrajskiego współczesnego (judeo-aramejskiego), gdzie JHWH czyta się inaczej.
(...)
Czy Jah nie oznacza po prostu bóg?
Jeśli chodzi o starohebrajski, hebrajski współczesny i judeo-aramejski to sytuacja spółgłoskowości pisma i problemów z odczytaniem Tetragramu się nie zmienia. Nie było tam samogłosek. Dziś wymowa się zatarła.
Jah nie oznacza po prostu Bóg. Jest to skrót od JHWH.