Tylko co to wszystkie wyrwane z kontekstu cytaty z różnych autorów, wieków i środowisk etnicznych mają wspólnego z tematem wątku, tj. Jana 5:23 a Didache?
Mają tyle wspólnego co Didache z J 5:23.
W J 5:23 mowa o czci Ojca i Syna,a właściwie Syna i Ojca.
W Didache mowa o czci Pana i tych co głoszą Słowo Boże.
Po drugie chyba o to chodzi, by pokazać, że nie tylko w jednym środowisku oddawano cześć Jezusowi. Kontekst?
Proszę bardzo źródła są wydane. Proszę je zacytować z całym kontekstem.
Orygenes (zm 254) o czci dla Jezusa pisał:
„Miejsce to słynie w całej okolicy [w Betlejem], nawet wśród niewierzących, z tego, że urodził się tam Jezus, którego czczą i któremu kłaniają się chrześcijanie” („Przeciw Celsusowi” 1:51).
„I owszem, będziemy się modlić do tego Słowa, będziemy zanosić do Niego błagania, Jemu będziemy dziękować, do Niego kierować modły...” („Przeciw Celsusowi” 5:4).
„jednak kimkolwiek jesteś módl się do Słowa Bożego, które cię uzdrowić może, a tym bardziej módl się do Jego Ojca, który do dawnych sprawiedliwych ‘zesłał Słowo swoje, aby ich uzdrowić, i wyrwał ich od zagłady’ [Ps 107:20]” („Przeciw Celsusowi” 5:11).
„Celsus chciał, byśmy widzieli Boga w człowieku, który w cudowny sposób przeżył w brzuchu wieloryba trzy dni i noce, a nie w Tym, który poniósł śmierć za ludzi i o którym sam Bóg przez proroków swoich zaświadczył, że jest godny czci jako druga osoba po Bogu wszechrzeczy za to, czego dokonał w niebie i na ziemi” („Przeciw Celsusowi” 7:57).
„Jeśli natomiast Celsus zapyta nas o taki sam dowód w odniesieniu do Jezusa, wykażemy, że Bóg udzielił Mu prawa do czci, ‘ażeby wszyscy oddawali cześć Synowi tak jak oddają cześć Ojcu’. Już proroctwa przed narodzeniem Jezusa zawierały zalecenia Jego czci. Również cuda, których dokonał nie za pomocą sztuczek magicznych, jak sądzi Celsus, lecz przez zapowiedzianą przez proroków boskość, miały w sobie świadectwo Boga. A zatem słusznie postępuje ten, kto czci Syna, Słowo, a przez składanie Mu czci sam siebie wspiera, kto wielbi Syna, Prawdę i staje się przez to lepszy” („Przeciw Celsusowi” 8:9).
„Czcimy zatem, jak to już wyjaśniłem, jednego Boga - Ojca i Syna (...) Czcimy więc Ojca Prawdy i Syna-Prawdę, którzy substancjalnie są dwiema osobami, ale stanowią jedność w identyczności, zgodzie i tożsamości woli. Ten przeto, kto widział Syna, który jest ‘odblaskiem chwały i odbiciem istoty’ [Hbr 1:3] Boga, w obrazie Bożym oglądał również Boga. Z tego, że na równi z Bogiem czcimy Jego Syna, wynika według Celsusa wniosek, iż czcimy nie tylko Boga, lecz kłaniamy się również Jego sługom” („Przeciw Celsusowi” 8:12-13).
„Dlatego ze wszystkich sił modlimy się i błagamy jedynego Boga i Jego jedynego Syna, który jest Słowem i obrazem Boga, zanosimy modlitwy do Boga wszystkich rzeczy za pośrednictwem Jego jednorodzonego Syna, do Niego się najpierw modlimy i błagamy Go, ażeby będąc »przebłaganiem za grzechy nasze« i »wielkim arcykapłanem« zaniósł do najwyższego Boga modlitwy, ofiary i prośby nasze” („Przeciw Celsusowi” 8:13).
„Pomińmy tę sprawę i nie słuchajmy rad Celsusa, który twierdzi, że należy modlić się do demonów: przecież modlić się trzeba wyłącznie do najwyższego Boga i do jego jednorodzonego Syna, Pierworodnego wszelkiego stworzenia, Słowa Bożego; Jego powinniśmy błagać, aby docierające doń modlitwy zanosił jako Wielki Kapłan do swego i naszego Boga, do swojego Ojca i Ojca tych, którzy żyją zgodnie z nakazami Słowa Bożego” („Przeciw Celsusowi” 8:26).
„Celsus mówi: ‘Wydaje się, że bardziej czcimy wielkiego Boga, jeśli wysławiamy słońce i Atenę’. My natomiast jesteśmy przekonani o czymś wręcz przeciwnym: Śpiewamy hymny jedynie najwyższemu Bogu i Jego jednorodzonemu Słowu, które samo jest Bogiem; wychwalamy Boga i Jego jednorodzonego Syna tak samo, jak robi to słońce, księżyc, gwiazdy i wszystkie zastępy niebieskie, one bowiem stanowiąc ze sprawiedliwymi ludźmi boski chór chwalą Boga i Jego Jednorodzonego” („Przeciw Celsusowi” 8:67).
„Czego więc należałoby się spodziewać, gdyby zgoda zapanowała nie tylko wśród małej garstki, jak to się dzieje teraz, ale w całym Imperium Rzymskim? Wówczas wszyscy modliliby się do Słowa Bożego, które powiedziało kiedyś Żydom cierpiącym prześladowanie (...). Zjednoczeni we wspólnej modlitwie mogliby pokonać większe zastępy prześladowców” („Przeciw Celsusowi” 8:69).
„aby bronić sprawy chrześcijan, którzy czczą jedynie najwyższego Boga i Pierworodnego wszelkiego stworzenia, Słowo Boże...” („Przeciw Celsusowi” 7:70).
„A jeśli ‘wzywać imienia Pana’ [Ps 99:6] oznacza to samo, co ‘modlić się do Pana’, to Chrystusa należy wzywać tak, jak wzywany jest Bóg; jak modlimy się do Boga, tak samo mamy modlić się do Chrystusa; jak przede wszystkim zanosimy modlitwy do Boga Ojca, tak samo mamy je zanosić do Jezusa Chrystusa; jak zanosimy prośby do Ojca, tak samo zanosimy je i do Syna; i jak składamy dziękczynienie Bogu, tak samo składamy je Zbawicielowi. O tym bowiem, iż tę sama cześć należy oddawać obu, to znaczy Ojcu i Synowi, poucza nas słowo Boże stwierdzając: ‘Aby wszyscy oddawali cześć Synowi, tak jak oddają cześć Ojcu’ [J 5:23]” („Komentarz do Listu do Rzymian” 8:5).
„Wypowiadając zdanie: ‘Jakże więc będą wzywać Tego, w którego nie uwierzyli?’ [Rz 10:14], Apostoł poucza wyraźnie, że do Chrystusa Pana należy odnosić przytoczone wcześniej słowa proroka, że ‘każdy, kto wezwie imienia Pana, będzie zbawiony’ [Rz 10:13], a potem dodał: ‘Jakże więc będą wzywać Tego, w którego nie uwierzyli?’; oto bowiem Żydzi nie uwierzyli w Chrystusa i dlatego nie wzywają Tego, w którego nie uwierzyli. Również na początku Listu do Koryntian, stwierdzając: ‘Wespół ze wszystkimi, którzy w każdym, ich i naszym miejscu wzywają imienia Pana naszego, Jezusa Chrystusa’ [1Kor 1:2], Paweł wskazuje, iż Pan Jezus Chrystus jest Tym, którego imię jest wzywane” („Komentarz do Listu do Rzymian” 8:5).
„módlmy się do wszechmogącego Boga, módlmy się też do Dziecięcia Jezus, do którego pragniemy przemawiać i którego pragniemy trzymać w ramionach [Łk 2:28-32]; ‘Jemu jest chwała i władza na wieki, wieków, amen [1P 4:11]” („Homilia o Ewangelii św.Łukasza” 15:5).
Cyprian (ur. 200) „Nie przestajemy tutaj w ofiarach i modlitwach naszych dziękować Bogu Ojcu i Chrystusowi, Jego Synowi i Panu naszemu, a zarazem modlić się i prosić...” (List 61:4).
„Do Pana modlić się należy, Pana należy przepraszać naszym zadośćuczynieniem, który - jak powiedział - wypiera się tego, kto się go zapiera, który sam jeden wszelki sąd otrzymał od Ojca” („O upadłych” 17).
„Nie należy niczego przenosić nad miłość Boga i Chrystusa” („Do Kwiryna” 3:18).
„Ojciec niczego nie sądzi jeno Syn i nie czci Ojca, kto nie czci Syna” („Do Kwiryna” 3:33).
„Bóg Ojciec przykazał czcić swego Syna, a apostoł Paweł, pomny bożego przykazania, mówi: ‘Bóg wywyższył go i darował mu imię, które jest nad wszelkie imię, aby na imię Jezusowe wszelkie kolano klękało, niebieskich, ziemskich i podziemnych’ [Flp 2:9-10] (...) Jakiż Pan Jezus, i jak wielka jego cierpliwość, że odbierając cześć w niebie, jeszcze nie jest mszczony na ziemi!” („O pożytku cierpliwości” 24).
„Przebłogosławiony męczennik Cyprian poniósł śmierć czternastego września, za imperatorów Waleriana i Galliena, a za królowania Pana naszego Jezusa Chrystusa, któremu cześć i chwała na wieki wieków. Amen” („Akta prokonsularne” 6).
Cyprian zamieszcza też, prawdopodobnie za jakimś starołacińskim tłumaczeniem Biblii, zdanie o Ap 22:9, którego treść jest wyrazem oddawania czci Jezusowi w jego czasach:
„A w Objawieniu anioł sprzeciwia się Janowi, chcącemu oddać mu pokłon, i mówi: ‘Patrz, żebyś nie czynił, bom jest współsługa twój i braci twoich. Jezusowi Panu się kłaniaj’ [Ap 22:9]” („O pożytku cierpliwości” 24).
