Zmiana znaczenia terminu Jehowa, czyli samookreślenia się Boga
W Starym Testamencie Bóg zapytany przez Mojżesza o imię odpowiedział:
„Mojżesz zaś rzekł Bogu: «Oto pójdę do Izraelitów i powiem im: Bóg ojców naszych posłał mię do was. Lecz gdy oni mnie zapytają, jakie jest Jego imię, to cóż im mam powiedzieć?» Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: «JESTEM, KTÓRY JESTEM». I dodał: «Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was». Mówił dalej Bóg do Mojżesza: «Tak powiesz Izraelitom: «JESTEM [Jahwe BT, wyd. II], Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was. To jest imię moje na wieki i to jest moje zawołanie na najdalsze pokolenia...»” (Wj 3:13-15, BT, wyd. IV).
Tak też to zagadnienie rozumieli przez wiele lat głosiciele Towarzystwa Strażnica. Jednak to się z czasem zmieniło, w roku 1953 i po raz drugi w roku 2013.
Jehowa jako „Jestem, który jestem”
Nowy historyczny podręcznik Świadków Jehowy pt. Królestwo Boże panuje! (2014) wspomina okres, gdy oni byli jeszcze badaczami Pisma Świętego. Podaje on, że rzekomo tylko wtedy, jako badacze, używali oni określenia „Jestem, który jestem” (Wj 3:14; w ang. I AM THAT I AM). Jest to nieprawda, bo tego imienia Bożego używali oni aż do roku 1953. Wtedy bowiem dopiero wydano pierwszy tom Hebrajskich Pism w Przekładzie Nowego Świata (w języku angielskim).
Oto słowa ze wspomnianego podręcznika:
„We wczesnym okresie Badacze Pisma Świętego sądzili, że imię Boże znaczy »Jestem, który jestem« (Wyjścia 3:14, Biblia króla Jakuba). Dlatego w Strażnicy z 1 stycznia 1926 roku zauważono: »Imię Jehowa wskazuje na Samoistny Byt, (...) na Tego, który nie ma ani początku, ani końca«.”(Królestwo Boże panuje! 2014 s. 39).
A oto ostatnie publikacje, które jeszcze przed rokiem 1953 podawały o Jehowie jako o „Jestem, który jestem” (niektóre polskie i angielskie wydania ukazały się jeszcze w latach 1957-1961):
„Czytamy: »Tedy rzekł Bóg do Mojżesza: JESTEM, KTÓRY JESTEM; i rzekł: Tak powiesz synom Izraelskim: JESTEM [po hebrajsku: Ehyeh] posłał mię do was. I rzekł Bóg nadto do Mojżesza: Tak powiesz synom Izraelskim: Jehowa, Bóg ojców waszych (...) (2 Mojżeszowa 3:14, 15, przekł. Amer. standartowy)«” („Niech Bóg będzie prawdziwy” 1950 [ang. 1946], wyd. I, wydanie polonijne s. 22, rozdz. II, par. 2).
W angielskiej wersji: I AM THAT I AM (jw. 1946 s. 22).
„Bóg nie ma początku ani końca. On jest źródłem wszelkiego stworzenia, wszelkiego życia i inteligencji. Aby wskazać na swą wiecznotrwałość w przeszłości i przyszłości, opisał on siebie jako „Jestem, który jestem” i mówił o sobie jako o owym „Jestem”.” (Co religia zrobiła dla ludzkości? 1951 rozdz. III, par. 5 [ang. s. 35 – I am that I am]
Patrz też rozdział VIII, par. 13 (ang. s. 115 – I AM THAT I AM]).
„Czytamy: »Rzekł Bóg do Mojżesza: ‘Jam jest, który jest’. Rzekł: Tak powiesz synom Izraelowym: Który jest [po hebrajsku: Ehyeh], posłał mię do was’. I rzekł znów Bóg do Mojżesza: ‘To powiesz synom Izraelowym: Jahwe, Bóg ojców waszych (...) (2 Mojżeszowa 3:14, 15, Wu, uw. marg.)«”(„Niech Bóg będzie prawdziwy” 1954, 1957 [ang. 1952] wyd. drugie poprawione, rozdz. II, par. 3).
W angielskiej wersji: I AM THAT I AM (jw. 1952 s. 21).
Ciekawe jest to, że identycznie oddano te słowa jeszcze w roku 1961 w wydaniu polonijnym tej książki (jw. 1961, s. 22, rozdz. II, par. 3).
„2 Mojżeszowa 3:14, Wu „Rzekł Bóg do Mojżesza: ‘Jam jest, który jest’. Rzekł: Tak powiesz synom Izraelowym: Który jest, posłał mię do was’” („Upewniajcie się o wszystkich rzeczach” ok. 1957 [ang. 1953, 1957] t. 3, s. 237).
Podobnie oddano to w wersji angielskiej tej książki z roku 1953 i wydaniu drugim z roku 1957:
Ex. 3 :14 "And God said unto Moses, I AM THAT I AM : and he said, Thus shalt thou say unto the children of Israel, I AM hath sent me unto you ." (“Make Sure of All Things” 1953, 1957 s. 388).
Patrz też Bogactwo 1936 s. 123; „Prawda was wyswobodzi” 1946 [ang. 1943] s. 183.
Jehowa jako „Okażę, kim się okażę”
Nowy historyczny podręcznik Świadków Jehowy pt. Królestwo Boże panuje! (2014) pomija okres (1953-2013), gdy Świadkowie Jehowy definiowali Jehowę w swej Biblii jako tego, który powiedział o sobie: „Okażę, kim się okażę”(Wj 3:14).
Owszem w polskiej wersji tej książki wspomniano o tym, ale w angielskiej edycji już całkiem to pominięto. Po prostu w roku 2014 nie była jeszcze wydana nowa polska wersja Biblii Świadków Jehowy z nowym określeniem dla Jehowy: „Stanę się, kim zechcę się stać” (w latach 2015-2017 nadal jej nie ma):
„Mojżesz zapytał: »Załóżmy, że teraz pójdę do synów Izraela i powiem im: ‚Bóg waszych praojców posłał mnie do was’, a oni rzekną do mnie: ‘Jakie jest jego imię?’ Co mam im powiedzieć?«. Jehowa odrzekł: »Okażę się, kim się okażę [„Stanę się, kim zechcę się stać”, NWT, 2013]«” (Królestwo Boże panuje! 2014 s. 43).
Moses asked: “Suppose I go to the Israelites and say to them, ‘The God of your forefathers has sent me to you,’ and they say to me, ‘What is his name?’ What should I say to them?” Jehovah answered: “I Will Become What I Choose to Become.” (ang. Królestwo Boże panuje! [God’s Kingdom Rules!] 2014 s. 43).
W roku 1953 Świadkowie Jehowy rozpoczęli wydawać swój Stary Testament, czyli Pisma Hebrajskie (tomy I-V w latach 1953-1960). Początkowo tylko przekład angielski, ale z czasem też zaczął ukazywać się on w innych językach (po polsku dopiero w roku 1997). W nim też rozpoczęto określać Jehowę jako „Okażę się, kim się okażę” [ang. “I SHALL PROVE TO BE WHAT I SHALL PROVE TO BE.”] (Wj 3:14).
Całe lata zapewniano Świadków Jehowy, jak „właściwie” i „słusznie” należy rozumieć słowo Jehowa:
„Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata właściwie oddaje to znaczenie: »Okażę się, kim się okażę« (Wyjścia 3:13, 14)” (Strażnica Nr 5, 2007 s. 14).
„Dlatego Przekład Nowego Świata słusznie tłumaczy ten hebrajski zwrot na »OKAŻĘ SIĘ, KIM SIĘ OKAŻĘ«. Jehowa dodał jeszcze: »Oto, co masz powiedzieć synom Izraela: ‘OKAŻĘ SIĘ posłał mnie do was’« (Wj 3:14; przyp. w NW)” (Wnikliwe poznawanie Pism 2006 t. 1, s. 915).
Jeszcze w marcu 2013 zapewniano Świadków Jehowy następująco:
„Jak Jehowa zareagował na pytanie Mojżesza? Odrzekł między innymi: »Oto, co masz powiedzieć synom Izraela: ‘OKAŻĘ SIĘ posłał mnie do was’«. Następnie dodał: »Jehowa, Bóg waszych praojców, (...) posłał mnie do was«. Bóg wyjawił, że w celu realizacji swego zamierzenia stanie się, kimkolwiek zechce się stać, i że zawsze dotrzyma danego słowa. Dlatego, jak czytamy wersecie 15, powiedział: »To jest moje imię po czas niezmierzony i ono mnie upamiętnia na pokolenie za pokoleniem«” (Strażnica 15.03 2013 s. 25).
Jehowa jako „Stanę się, kim zechcę się stać”
W roku 2013 Świadkowie Jehowy wydali nową swoją Biblię. Początkowo tylko przekład angielski, ale z czasem ma też ukazywać się on w innych językach (polskiego wydania w latach 2013-2017 brak).
Właśnie w nim oddano samookreślenie się Jehowy jako: “I Will Become What I Choose to Become.”, co oddano po polsku jako „Stanę się, kim zechcę się stać”(Wj 3:14).
W grudniu 2015 roku w Strażnicy tę zmianę opisano jako istną sensację, odkrycie XXI wieku! Oto relacja o tym:
„Dla prawdziwych chrześcijan imię Boże ma głębokie znaczenie. W materiale dodatkowym do zrewidowanej wersji Przekładu Nowego Świata z roku 2013 zawarto uaktualnione wyjaśnienie tej sprawy. Komitet Przekładu Biblii Nowego Świata rozumie, że imię to nawiązuje do kauzatywnej formy hebrajskiego czasownika hawáh i znaczy »On powoduje, że się staje«. Wcześniej w naszych publikacjach znaczenie tego imienia łączono z Księgą Wyjścia 3:14, gdzie czytamy: »Okażę się, kim się okażę«. Pod wpływem tego wyrażono pogląd, że Jehowa sam staje się Tym, który spełnia obietnice. Jednakże w Dodatku A4 w zrewidowanym wydaniu z roku 2013 wyjaśniono: »Chociaż (...) imię Jehowa może kryć w sobie taką myśl, to nie oznacza tylko tego, że Bóg sam staje się, kimkolwiek zechce. Wskazuje też, że Jehowa w celu realizacji swego zamierzenia powoduje, iż Jego dzieło stwórcze staje się, czymkolwiek trzeba, lub wykonuje, cokolwiek trzeba«” (Strażnica 15.12 2015 s. 10-11).
Wcześniej w polskiej literaturze zaledwie w nawiasach informowano o nowym wyjaśnieniu terminu Jehowa:
„Kiedy Jehowa polecił Mojżeszowi wyprowadzić Izraelitów z Egiptu, ujawnił pewien aspekt swej osobowości. Swoje imię opisał wtedy pokrewnym czasownikiem, tym razem w pierwszej osobie. Sprawozdanie biblijne donosi: »Bóg rzekł do Mojżesza: ‘Okażę się, kim się okażę’ [„Stanę się, kim zechcę się stać”, NWT, 2013]. I dodał: ‘Oto, co masz powiedzieć synom Izraela: »Okażę się posłał mnie do was«’« (Wyjścia 3:14)” (Strażnica 15.07 2014 s. 27).
„Mojżesz zapytał: »Załóżmy, że teraz pójdę do synów Izraela i powiem im: ‚Bóg waszych praojców posłał mnie do was’, a oni rzekną do mnie: ‘Jakie jest jego imię?’ Co mam im powiedzieć?«. Jehowa odrzekł: »Okażę się, kim się okażę [„Stanę się, kim zechcę się stać”, NWT, 2013]« (...) Kiedy Jehowa odpowiedział: »Stanę się, kim zechcę się stać«, odsłonił fascynujący aspekt swojej natury: On w każdej sytuacji staje się, kimkolwiek trzeba, by spełnić swoje zamierzenie” (Królestwo Boże panuje! 2014 s. 43).
